25/11/2022
Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών σήμερα κι αποτελεί αισιόδοξο γεγονός ότι, περισσότερο από ποτέ σε όλη την χώρα, γυναίκες, οργανώσεις, κοινωνία πολιτών, κινήματα και συλλογικότητες ενεργοποιούνται καθιστώντας ορατή στην δημόσια σφαίρα την έμφυλη βία ως ζήτημα πολιτικό και δημόσιο. Η αυξανόμενη δημοσιοποίηση φέρνει στο φως το μέγεθος του προβλήματος ενισχύει την ευαισθητοποίηση όλων μας και προκαλεί για διαμόρφωση πολιτικών και λήψη μέτρων για την εξάλειψή της.
Τα φεμινιστικά κινήματα και οι γυναικείες οργανώσεις συνέβαλλαν τα μέγιστα προς την ανάδειξη του συγκεκριμένου φαινομένου και του κύκλου της βίας που υφίστανται γυναίκες σε όλο τον πλανήτη, λαμβάνοντας τα χαρακτηριστικά της παγκόσμιας, διαχρονικής, διαταξικής πανδημίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ, από τις 81.100 γυναίκες που δολοφονήθηκαν πέρυσι, το 2021 παγκοσμίως, οι 45.000 (ποσοστό 56%) έχασαν τη ζωή τους στα χέρια μελών του οικογενειακού τους περιβάλλοντος. Στην χώρα μας 19 γυναίκες έχασαν την ζωή τους από συζύγους, συντρόφους, γιους, ενώ αντίστοιχα το εύρος της βίας και της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών, αποτυπώνεται στην υπόθεση του 12χρονου κοριτσιού και στην περίπτωση των παιδιών της Κιβωτού.
Περισσότερο από ποτέ είναι αναγκαίες πολιτικές πρόληψης και καταπολέμησης της έμφυλης βίας. Πολιτικές συμπεριληπτικές, διατομεακές, προϋπολογισμένες και με χρονικό ορίζοντα, αυτές που η παρούσα Κυβέρνηση δεν μπορεί να εγγυηθεί. Η ενίσχυση του Δικτύου Δομών, η νομοθετική κατοχύρωση του όρου γυναικοκτονία, η ουσιαστική εφαρμογή της Σύμβασης της Κων/πολης, αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για την προστασία των γυναικών, των κοριτσιών, των θηλυκοτήτων. Εμμένουμε στο αίτημά μας ως ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, το Δίκτυο Δομών να διασφαλιστεί μέσω της δημόσιας λειτουργίας του, ως εγγύηση της βιωσιμότητας του και της ενίσχυσής του.
Συνιστά αποτυχία των κοινωνιών η βία κατά των γυναικών, βαθιά προσβολή και παραβίαση των δικαιωμάτων τους. Η κουλτούρα του βιασμού, η άσκηση βίας και ο έλεγχος επί των σωμάτων των γυναικών, ως βίωμα των περισσότερων γυναικών σε κάποια περίοδο της ζωής τους πρέπει να αλλάξει. Δεν αποτελεί εγγενές χαρακτηριστικό της ζωής τους. Συνδέεται βαθύτατα με συστήματα εξουσίας, δομές πατριαρχίας. Ιδιαίτερα σήμερα και υπό το πρίσμα των πολλαπλών κρίσεων, της ακραίας νεοφιλελεύθερης πολιτικής, της altright ιδεολογίας, εκφραστής της οποίας αποτελεί η κυβέρνηση της ΝΔ, η έμφυλη βία κορυφώνεται, τα δικαιώματα των γυναικών βρίσκονται στο στόχαστρο και για μια ακόμη φορά οι γυναίκες πρέπει να δώσουν τις προσωπικές και συλλογικές μάχες τους. Γιατί η εξάλειψη της βίας σημαίνει αγώνας ενάντια στην πατριαρχία, το νεοφιλελευθερισμό, σημαίνει αγώνας διαρκής για την πολιτική και προσωπική χειραφετήσή τους.
Μέχρι την κατάκτηση της ουσιαστικής ισότητας, αυτοδιάθεσης και ελευθερίας η 25η Νοέμβρη θα είναι κάθε χρόνο μια μέρα διεκδίκησης και αγώνα.
Η 25η Νοεμβρίου ανακηρύχτηκε ως Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, με απόφαση του ΟΗΕ στις 17 Δεκεμβρίου 1999, για να αναδείξει ένα σημαντικό πρόβλημα με παγκόσμια διάσταση. Η Ημέρα αυτή όμως είχε καθιερωθεί ήδη δέκα χρόνια πριν, το 1981 από γυναικείες οργανώσεις, σε ανάμνηση της φρικτής δολοφονίας των τριών αδελφών Μιραμπάλ, πολιτικών αγωνιστριών από την Δομινικανή Δημοκρατία, με διαταγή του δικτάτορα Τρουχίλο στις 25 Νοεμβρίου 1960.
Το πρώτο νομικά δεσμευτικό διεθνές κείμενο που θέτει κριτήρια για την πρόληψη της έμφυλης βίας, είναι η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης. Υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης το 2011, τέθηκε σε ισχύ το 2014 και υπογράφηκε από την ΕΕ το 2017. Στην Ελλάδα, επικυρώθηκε με νόμο το 2018 επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.
Ο ΟΗΕ, ήδη από τον Ιούνιο του 2020, προειδοποίησε για μια ακόμη πανδημία, εκτός από αυτή του κορωνοϊού: την παγκόσμια αύξηση των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας.
Η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών είναι μια παγκόσμια πανδημία. Είναι μια ηθική προσβολή για όλες τις γυναίκες και τα κορίτσια υπογραμμίζοντας μια βαθιά έλλειψης σεβασμού – μια αποτυχία των ανδρών να αναγνωρίσουν την ισότητα και αξιοπρέπεια των γυναικών. Πρόκειται για ένα ζήτημα θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Στη χώρα μας μέσα στο 2022 (μέχρι 1 Οκτωβρίου 2022) έχουν σημειωθεί 16 γυναικοκτονίες με κάποιες από αυτές να συγκλονίζουν το πανελλήνιο για την αγριότητα και τη βαρβαρότητα με την οποία διαπράχθηκαν.
Οι γυναικοκτονίες, ωστόσο, δεν είναι ένα νέο φαινόμενο. Ο όρος «γυναικοκτονία» εμφανίζεται ήδη από το 1976, προκειμένου να περιγράψει τα εγκλήματα αφαίρεσης ζωής γυναικών. Όπως αναφέρει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.), οι γυναικοκτονίες αποτελούν «ανθρωποκτονίες γυναικών από πρόθεση επειδή είναι γυναίκες.
Πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα της πολιτικής και κοινωνικής ζωής της χώρας να ανοίξει δημόσια συζήτηση για τις έμφυλες ανισότητες, την πατριαρχία και την καταπολέμηση όλων των μορφών έμφυλης βίας συμπεριλαμβανομένης της γυναικοκτονίας. Η ενδοοικογενειακή βία, που δυστυχώς πολλές φορές εξελίσσεται και σε γυναικοκτονία, είναι υπόθεση που μας αφορά όλους, είναι ένα διαρκές μέτωπο αγώνα, το οποίο δεν πρέπει να θυμόμαστε μόνο επετειακά, κάθε 25η Νοέμβρη…
Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, με απόφασή της στις 17 Δεκεμβρίου 1999, ανακήρυξε την 25η Νοεμβρίου ως Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών για να αναδείξει ένα σημαντικό πρόβλημα με παγκόσμια διάσταση. Η Ημέρα αυτή είχε καθιερωθεί ήδη από το 1981 από γυναικείες οργανώσεις, σε ανάμνηση της φρικτής δολοφονίας των τριών αδελφών Μιραμπάλ, πολιτικών αγωνιστριών από την Δομινικανή Δημοκρατία, με διαταγή του δικτάτορα Τρουχίλο. Ο ΟΗΕ, ήδη από τον Ιούνιο του 2020, προειδοποίησε για μια ακόμη πανδημία, εκτός από αυτή του κορονοϊού: την παγκόσμια αύξηση των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας.
Σε πολλές περιπτώσεις, δυστυχώς, οι κακοποιητικές συμπεριφορές συζύγου ή συντρόφου καταλήγουν στη δολοφονία γυναικών, γιατί δεν μπόρεσε κάποια δομή πρόληψης να ανακόψει την καταστροφική αυτή αιτιώδη πορεία του κακοποιητή «άνδρα».
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ οι δύο λέξεις που κυριάρχησαν το 2021 και 2022 στον δημόσιο διάλογο σε παγκόσμιο επίπεδο ήταν οι λέξεις metoo και femicide (γυναικοκτονία), και όμως η ελληνική πολιτεία αρνείται πεισματικά την εισαγωγή του όρου στο νομικό μας σύστημα.
O όρος «Γυναικοκτονία» αναφέρεται για πρώτη φορά στη Βρετανική νομική ορολογία το 1801 και περιλαμβάνεται στο νομικό περιοδικό Wharton, ενώ στη σύγχρονη εποχή εισάγεται και ορίζεται επίσημα το 1976 από την εγκληματολόγο Νταϊάνα Ράσελ σαν «δολοφονία γυναικών από πρόθεση επειδή είναι γυναίκες», και υιοθετήθηκε από την επιστήμη της Εγκληματολογίας μετά το 1992, χάρη στο σύγγραμμά της: «Femicide the politics of woman killing», που επιμελήθηκε η ίδια μαζί με τον διάσημο Αμερικανό ακαδημαϊκό Τζιλ Ράντφορντ.
Η συζήτηση για τη «Γυναικοκτονία» έχει προ πολλού ανοίξει στη Λατινική Αμερική, όπου το φαινόμενο έχει εμφανιστεί εν είδη ναυμαχίας και καταγράφονται τα υψηλότερα ποσοστά δολοφονιών και κακοποίησης γυναικών, μάλιστα σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία «μία γυναίκα δολοφονείται κάθε δύο ώρες!!!». Στην περίπτωση της Γυναικοκτονίας συναιρούνται δύο άκρα: 1. η ακραία εγκληματική συμπεριφορά με την βίαιη αφαίρεση της ζωής ενός ανθρώπου, και 2. η ακραία θανατογόνος μορφή εκείνης της βίας που ονομάζεται έμφυλη ή σεξιστική βία. Δηλαδή πρόκειται για το γεγονός της δολοφονίας γυναικών εξαιτίας του φύλου τους, εξαιτίας του ότι είναι γυναίκες. Σε κάθε περίπτωση βρισκόμαστε μπροστά σε μία διττή ταυτότητα βίας, μία βία πληθυντικού αριθμού.
Οι Γυναικοκτονίες που τόσο συχνά βλέπουμε να ακούμε να συμβαίνουν είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου, ο μεγαλύτερος όγκος του βρίσκεται στην οικογένεια, στον εργασιακό χώρο, στην κοινωνική συμβίωση, και εκεί κρύβονται ερμητικά, γιατί δεν υπάρχουν οι δομές στήριξης- πρόληψης. Δυστυχώς όλοι θυμούνται τη γυναίκα όταν ο γυναικοκτόνος πατήσει την σκανδάλη του όπλου, ενώ το θέμα είναι να μην μπορέσει ποτέ νε βρεθεί όπλο στα χέρια του και να μην διανοηθεί να κάνει χρήση του. Και σ’ αυτό δεν βοηθάει η «σιωπή» που κατά κανόνα κυριαρχεί στην κοινωνία μας, που είναι γεμάτη από «καλούς», και γι αυτούς θέτω ως κατακλείδα τη φράση του Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ: «Αυτό που με τρομάζει δεν είναι η βία των κακών. Είναι η αδιαφορία των καλών».
Με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, θα ήθελα να εκφράσω τον έντονο προβληματισμό μου για τη γιγάντωση του φαινομένου της έμφυλης βίας, της ενδοοικογενειακής γυναικείας κακοποίησης, αλλά και γενικότερα της κακοποίησης των γυναικών και σε άλλα περιβάλλοντα.
Η βία κατά των γυναικών, έχει παγκόσμια διάσταση και δεν κάνει διαχωρισμό μεταξύ συνόρων, πολιτισμών ή κοινωνικών τάξεων.
Τα πρόσφατα στοιχεία, μάλιστα, που έδωσαν στη δημοσιότητα γυναικεία Σωματεία στον νομό Ηρακλείου, για τον αριθμό των περιστατικών που αναφέρθηκαν το τελευταίο έτος, είναι τρομακτικά.
Η κακοποίηση των γυναικών, συντρόφων, μητέρων από οικείους τους, αποτελεί μάστιγα. Το μόνο ενθαρρυντικό είναι ότι πολλές γυναίκες - θύματα κακοποίησης, ψυχολογικής, λεκτικής, φυσικής, πλέον καταγγέλλουν τους θύτες και αναζητούν βοήθεια, ώστε να απομακρυνθούν από το κακοποιητικό περιβάλλον τους, να προστατευτούν και να υπάρξουν οι ανάλογες κυρώσεις στους δράστες.
Αν κάναμε ένα βήμα μπροστά σαν κοινωνία είναι η απενοχοποίηση των θυμάτων, ιδιαίτερα μετά το κίνημα του “metoo”. Αναφορικά με τη λειτουργία υποστηρικτικών δομών απαιτούνται διαδικασίες συντονισμού των εμπλεκόμενων φορέων, αλλά και της έγκαιρης δωρεάν νομικής υποστήριξης των θυμάτων, θέμα για το οποίο οι βουλευτές ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ πρόσφατα καταθέσαμε και σχετική ερώτηση.
Στο πλαίσιο αυτό καλούμε κάθε γυναίκα θύμα έμφυλης βίας να καταγγείλει την κακοποίησή της και να απευθυνθεί άμεσα στις αρχές. Θεωρούμε ότι ο αποτροπιασμός και η οργή δεν φτάνουν. Επιτακτική είναι η ανάγκη της αναγνώρισης του όρου της “γυναικοκτονίας” από την Πολιτεία, για την πάταξη της πατριαρχίας, του σεξισμού και όλων των γενεσιουργών αιτιών της έμφυλης βίας.
Η 25η Νοεμβρίου καθιερώθηκε από τον ΟΗΕ ως Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών.
Σήμερα, δυστυχώς, πολλές από τις περιπτώσεις κακοποιητικών συμπεριφορών συντρόφων ή συζύγων οδηγούν σε Γυναικοκτονίες. Στην περιοχή μας, μόνο τον τελευταίο χρόνο μετρήσαμε 3 Γυναικοκτονίες, ενώ στο σύνολο της επικράτειας ο αριθμός των γυναικών που δολοφονήθηκαν από πρόθεση επειδή...ήταν γυναίκες είναι τουλάχιστον 16.
Οι Γυναικοκτονίες που τόσο συχνά βλέπουμε να ακούμε να συμβαίνουν είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου, ο μεγαλύτερος όγκος του βρίσκεται στην οικογένεια, στον εργασιακό χώρο, στην κοινωνική συμβίωση, και εκεί κρύβονται ερμητικά, γιατί δεν υπάρχουν οι δομές στήριξης- πρόληψης.
Το πρώτο νομικά δεσμευτικό διεθνές κείμενο που θέτει κριτήρια για την πρόληψη της έμφυλης βίας, είναι η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης. Υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης το 2011, τέθηκε σε ισχύ το 2014 και υπογράφηκε από την ΕΕ το 2017. Στην Ελλάδα, επικυρώθηκε με νόμο το 2018 επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.
Πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα της πολιτικής και κοινωνικής ζωής της χώρας να ανοίξει δημόσια συζήτηση για τις έμφυλες ανισότητες, την πατριαρχία και την καταπολέμηση όλων των μορφών έμφυλης βίας συμπεριλαμβανομένης της γυναικοκτονίας. Η ενδοοικογενειακή βία, που δυστυχώς πολλές φορές εξελίσσεται και σε γυναικοκτονία, είναι υπόθεση που μας αφορά όλους, είναι ένα διαρκές μέτωπο αγώνα, το οποίο δεν πρέπει να θυμόμαστε μόνο επετειακά, κάθε 25η Νοέμβρη.
Η 25η Νοεμβρίου έχει οριστεί από το 1999 ως «Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών», σε μια προσπάθεια ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης και αντιμετώπισης των περιστατικών βίας κατά των γυναικών και κοριτσιών, που τείνουν να λάβουν και στη χώρα μας τη μορφή «πανδημίας».
1 στις 3 γυναίκες στην Ευρώπη - αλλά και παγκοσμίως - βιώνει σωματική ή σεξουαλική βία, κυρίως από οικείο σύντροφο. Σχεδόν 50 γυναίκες κάθε εβδομάδα χάνουν τη ζωή τους λόγω ενδοοικογενειακής βίας.
Στην Ελλάδα, μόνο φέτος, έχουν καταγραφεί 13 γυναικοκτονίες. Όχι, δεν είναι η «κακιά στιγμή». Είναι η εκδήλωση, το σύμπτωμα, το αποτέλεσμα των ιστορικά άνισων σχέσεων ισχύος και εξουσίας μεταξύ ανδρών και γυναικών. Που οδηγεί σε διακρίσεις σε βάρος των γυναικών, σε περιστατικά ακραίας βίας, ακόμη και δολοφονίες. Είναι τα έμφυλα στερεότυπα που συνεχίζουν να αναπαράγονται.
Ζητάμε τη νομοθετική κατοχύρωση του όρου «γυναικοκτονία». Την πλήρη εφαρμογή της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας, που έκανε νόμο του ελληνικού κράτους η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ (νόμος4531/2018), καθώς και της Διεθνούς Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Παιδιού.
Ζητάμε την οικονομική και δωρεάν νομική στήριξη των γυναικών και των παιδιών που «δραπετεύουν» από την ενδοοικογενειακή βία. Την ίδρυση Γραφείων Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας σε όλα τα Αστυνομικά Τμήματα της χώρας.
Ζητάμε την Επανίδρυση του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας και την πλήρη εφαρμογή της Σύμβασης 190 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας για τη βία και την παρενόχληση στον κόσμο της εργασίας, στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα (75% των γυναικών δηλώνουν ότι έχουν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση σε επαγγελματικό περιβάλλον).
Τέλος, ζητάμε την κατάργηση των δυσμενών διατάξεων του νόμου 4800/2021 για την υποχρεωτική συνεπιμέλεια που αναγκάζει τις γυναίκες και τα παιδιά να παραμένουν μαζί με τους κακοποιητές.
Για την Ελένη. Για τη Τζεβριέ. Για να μην χαθεί καμία άλλη.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, γυναικοκτονία είναι η ανθρωποκτονία γυναικών από πρόθεση, μόνο και μόνο επειδή είναι γυναίκες.
Η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης «για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της Bίας κατά των Γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας», γνωστή ως «Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης», που υπογράφτηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση το 2017, είναι το πρώτο διεθνές, νομικά δεσμευτικό κείμενο που θέτει κριτήρια για την πρόληψη της έμφυλης βίας και το οποίο συμπεριλαμβάνει τη βία κατά των γυναικών στον κατάλογο των αναγνωρισμένων εγκλημάτων της Ε.Ε.
Παρ` όλα αυτά, ακόμα σήμερα, γινόμαστε ολοένα και συχνότερα μάρτυρες της ασύλληπτης βίας που η κοινωνία εκδηλώνει απέναντι στις γυναίκες κάθε ηλικίας: λεκτική, ή ψυχολογική βία, φυσική, ή ψηφιακή σεξουαλική παρενόχληση, βαριά σωματική κακοποίηση, βιασμοί και γυναικοκτονίες, μια τεράστια γκάμα βίας κατά των γυναικών, που πολύ συχνά καταλήγει στην αφαίρεση της ζωής τους.
Η φετινή Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών επιβάλλεται να αποτελέσει ένα ηχηρό μήνυμα στις κυβερνήσεις όλου του κόσμου για την ουσιαστική ενίσχυση της προστασίας των δικαιωμάτων των γυναικών.
Καλούμε τις κυβερνήσεις όλων των χωρών να υλοποιήσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις νομικές επιταγές της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης μέσω της πρόληψης και με την έγκαιρη και παραδειγματική τιμωρία των δραστών, γιατί τη βία δεν πρέπει να τη συνηθίσουμε.
25η Νοεμβρίου, μια μέρα που έστω και επετειακά σπάνε οι αποσιωπήσεις και ο δημόσιος λόγος υπενθυμίζει ότι η βία κατά των γυναικών είναι εδώ και είναι πληθυντική.
Τα κυριότερα θύματα βίας στον κόσμο, οι γυναίκες, ανεξάρτητα από την ηλικία, την θρησκεία τους, το πολιτισμικό και μορφωτικό τους υπόβαθρο, την οικονομική τους κατάσταση, μόνο και μόνο γιατί γεννήθηκαν γυναίκες, υφίστανται όλες τις υπαρκτές μορφές βίας: ξυλοδαρμούς, ψυχολογική βία, συζυγικό βιασμό, ακρωτηριασμό γεννητικών οργάνων, πρόωρο και καταναγκαστικό γάμο, σεξουαλική παρενόχληση, διαδικτυακό εκφοβισμό, σκλαβιά, σεξουαλική εκμετάλλευση, εμπορία, γυναικοκτονία.
Αυτή η βία δεν εμφανίζεται από το πουθενά και δεν είναι μέρος της «ανθρώπινης φύσης» ή της «ανδρικής φύσης», κυρίως όμως δεν είναι αναπόφευκτη. Έχει κοινωνικά αίτια, κρύβει σκοτάδι και σιωπή αιώνων, σέρνει πίσω της την ατιμωρησία των επιτιθέμενων, διαιωνίζει ξανά και ξανά την πατριαρχική ανάγνωση του κόσμου.
Μα πάνω απ΄ όλα αυτή η βία έχει συνέπειες. Ενσταλάζει τον φόβο και διαλύει την εμπιστοσύνη, συνθλίβει την ελευθερία και την ίδια τη ζωή των γυναικών.
Πριν από λίγα χρόνια, το κίνημα #MeToo κέρδισε σε δυναμική ,απελευθέρωσε τις μαρτυρίες των ιστοριών γυναικείας κακοποίησης στον δημόσιο λόγο και πυροδότησε την αίσθηση του κατεπείγοντος για την πρόληψη και τον τερματισμό της βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών. Έκτοτε, παρά τις ωραίες ομιλίες και την φαινομενικά θεσμική κινητοποίηση τι έχει αλλάξει πραγματικά; Για τις γυναίκες που πέφτουν καθημερινά από τα χτυπήματα του συντρόφου τους, τα θύματα ενός συζύγου, ενός εραστή, ενός φίλου που δεν μπορεί να ελέγξει τον εαυτό του και το «αντριλίκι» του, για τις γυναίκες που πεθαίνουν σε γενική αδιαφορία, βουτηγμένες στην ενοχή που κουβαλούν, θα κάνουμε επιτέλους κάτι για να γίνει το «όχι» τους βασικό δικαίωμα;
Για την πρόληψη της έμφυλης βίας πρέπει να εφαρμοστούν πολιτικές πριν γίνει το έγκλημα!
Η σημερινή Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, με 21 γυναικοκτονίες το 2022, απαιτεί την εγρήγορση και την αντίδραση της κοινωνίας και της πολιτείας.
Η οικογένεια, ο χώρος εργασίας, το κοινωνικό περιβάλλον παραμένουν σημεία εκδήλωσης βίας και κακοποίησης των γυναικών!
Για την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας απαιτούνται πολιτικές παρεμβάσεις στην κοινωνική και οικονομική ζωή με στόχο την αντιμετώπιση των ανισοτήτων πριν φτάσουμε σε θύματα. Είναι ένας διαρκής αγώνας μας που βρίσκεται στον πυρήνα των ανθρώπινων δικαιωμάτων!
Δήλωση της βουλεύτριας Κιλκίς και αν. Τομεάρχισσας Δικαιοσύνης του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ αρμόδιας για θέματα Ισότητας, Ειρήνης Αγαθοπούλου, για την 25η Νοέμβρη, Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών
Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών σήμερα κι αποτελεί αισιόδοξο γεγονός ότι, περισσότερο από ποτέ σε όλη την χώρα, γυναίκες, οργανώσεις, κοινωνία πολιτών, κινήματα και συλλογικότητες ενεργοποιούνται καθιστώντας ορατή στην δημόσια σφαίρα την έμφυλη βία ως ζήτημα πολιτικό και δημόσιο. Η αυξανόμενη δημοσιοποίηση φέρνει στο φως το μέγεθος του προβλήματος ενισχύει την ευαισθητοποίηση όλων μας και προκαλεί για διαμόρφωση πολιτικών και λήψη μέτρων για την εξάλειψή της.
Τα φεμινιστικά κινήματα και οι γυναικείες οργανώσεις συνέβαλλαν τα μέγιστα προς την ανάδειξη του συγκεκριμένου φαινομένου και του κύκλου της βίας που υφίστανται γυναίκες σε όλο τον πλανήτη, λαμβάνοντας τα χαρακτηριστικά της παγκόσμιας, διαχρονικής, διαταξικής πανδημίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ, από τις 81.100 γυναίκες που δολοφονήθηκαν πέρυσι, το 2021 παγκοσμίως, οι 45.000 (ποσοστό 56%) έχασαν τη ζωή τους στα χέρια μελών του οικογενειακού τους περιβάλλοντος. Στην χώρα μας 19 γυναίκες έχασαν την ζωή τους από συζύγους, συντρόφους, γιους, ενώ αντίστοιχα το εύρος της βίας και της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών, αποτυπώνεται στην υπόθεση του 12χρονου κοριτσιού και στην περίπτωση των παιδιών της Κιβωτού.
Περισσότερο από ποτέ είναι αναγκαίες πολιτικές πρόληψης και καταπολέμησης της έμφυλης βίας. Πολιτικές συμπεριληπτικές, διατομεακές, προϋπολογισμένες και με χρονικό ορίζοντα, αυτές που η παρούσα Κυβέρνηση δεν μπορεί να εγγυηθεί. Η ενίσχυση του Δικτύου Δομών, η νομοθετική κατοχύρωση του όρου γυναικοκτονία, η ουσιαστική εφαρμογή της Σύμβασης της Κων/πολης, αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για την προστασία των γυναικών, των κοριτσιών, των θηλυκοτήτων. Εμμένουμε στο αίτημά μας ως ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, το Δίκτυο Δομών να διασφαλιστεί μέσω της δημόσιας λειτουργίας του, ως εγγύηση της βιωσιμότητας του και της ενίσχυσής του.
Συνιστά αποτυχία των κοινωνιών η βία κατά των γυναικών, βαθιά προσβολή και παραβίαση των δικαιωμάτων τους. Η κουλτούρα του βιασμού, η άσκηση βίας και ο έλεγχος επί των σωμάτων των γυναικών, ως βίωμα των περισσότερων γυναικών σε κάποια περίοδο της ζωής τους πρέπει να αλλάξει. Δεν αποτελεί εγγενές χαρακτηριστικό της ζωής τους. Συνδέεται βαθύτατα με συστήματα εξουσίας, δομές πατριαρχίας. Ιδιαίτερα σήμερα και υπό το πρίσμα των πολλαπλών κρίσεων, της ακραίας νεοφιλελεύθερης πολιτικής, της altright ιδεολογίας, εκφραστής της οποίας αποτελεί η κυβέρνηση της ΝΔ, η έμφυλη βία κορυφώνεται, τα δικαιώματα των γυναικών βρίσκονται στο στόχαστρο και για μια ακόμη φορά οι γυναίκες πρέπει να δώσουν τις προσωπικές και συλλογικές μάχες τους. Γιατί η εξάλειψη της βίας σημαίνει αγώνας ενάντια στην πατριαρχία, το νεοφιλελευθερισμό, σημαίνει αγώνας διαρκής για την πολιτική και προσωπική χειραφετήσή τους.
Μέχρι την κατάκτηση της ουσιαστικής ισότητας, αυτοδιάθεσης και ελευθερίας η 25η Νοέμβρη θα είναι κάθε χρόνο μια μέρα διεκδίκησης και αγώνα.
Ο βουλευτής Κορινθίας και τομεάρχης Μεταναστευτικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Γιώργος Ψυχογιός αναφέρθηκε από το βήμα της Βουλής στην Παγκόσμια Ημέρα Εξάλειψης της βίας κατά των Γυναικών λέγοντας:
«Θα μου επιτρέψετε να ξεκινήσω την ομιλία μου για την ημέρα της εξάλειψης της βίας κατά των γυναικών που αποτελεί ένα κρίσιμο και δυστυχώς ακόμα επίκαιρο τον 21ο αιώνα ζήτημα, καθότι συνεχίζονται οι ανισότητες και οι διακρίσεις.
Και να πω ότι τέτοια ζητήματα, προβλήματα και εγκλήματα δεν αντιμετωπίζονται με λόγια ή με ευχολόγια ούτε με δηλώσεις ότι έχουμε λιγότερες γυναικοκτονίες από κάποιες χώρες της Λατινικής Αμερικής.
Αντιμετωπίζονται με χτύπημα θεσμικό και κοινωνικό, στην πατριαρχία και τα κάθε λογής στερεότυπα. Αντιμετωπίζεται με τη νομοθέτηση του όρου γυναικοκτονία, με ενίσχυση των δομών προστασίας και αντιμετώπισης έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας, αλλά και με πλήρη εφαρμογή της σύμβασης Κωνσταντινούπολης που κυρώσαμε το 2018 και μέριμνα για τις πιο ευάλωτες γυναίκες που δεν μπορεί να είναι ορατές.»
“Δεν υπάρχει περιθώριο για βία κατά των γυναικών στις δημοκρατικές πόλεις και περιφέρειες”, επισημαίνει η Ρένα Δούρου, εκπρόσωπος του Κογκρέσου των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Ισότητα των Φύλων, στο μήνυμά της με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών.
“Θέλω να θυμίσω σε όλους τους Δημάρχους, τους Περιφερειάρχες, τους Δημοτικούς και Περιφερειακούς Συμβούλους ότι δεν υπάρχει δίκαιη κοινωνία χωρίς ισχυρά δικαιώματα των γυναικών, γιατί τα γυναικεία δικαιώματα είναι ανθρώπινα δικαιώματα” συνέχισε η ίδια.
“Έτσι σήμερα, μπροστά σε έναν καθρέφτη όλες οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, ας αναρωτηθούμε: `τι περισσότερο μπορώ να κάνω για να κάνω τη πόλη ή την περιφέρειά μου ένα μέρος που οι γυναίκες μπορούν με ασφάλεια να διεκδικήσουν πολιτικά αξιώματα;”.
“Οι συμπεριληπτικές κοινωνίες στηρίζονται στην συμπερίληψη στα επίπεδα της διαμόρφωσης των αποφάσεων. Ωστόσο, οι γυναίκες συνεχίζουν να υποεκπροσωπούνται στην πολιτική. Συχνά σεξιστικές συμπεριφορές και βία κατά των γυναικών, τις αποθαρρύνουν από το να ακουστούν οι φωνές τους και από τη συμμετοχή τους στην πολιτική ζωή”, παρατήρησε η Ρένα Δούρου προσθέτοντας: “Το Κογκρέσο είναι πεπεισμένο ότι το τέλος της βίας κατά των γυναικών είναι το κλειδί για την υλοποίηση των γυναικείων δικαιωμάτων και την προώθηση της ανάμειξης των γυναικών στη δημόσια ζωή, σε δημοτικό και περιφερειακό επίπεδο”.
Η σημερινή Παγκόσμια Ημέρα, υπενθύμιση του δρόμου που έχουμε να διανύσουμε
“Το Κογκρέσο έχει αναπτύξει τα απαραίτητα εργαλεία για να βοηθήσει τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, που είναι η βαθμίδα διακυβέρνησης που βρίσκεται πιο κοντά στους πολίτες, να παλέψουν κατά της σεξιστικής βίας και να διευκολύνουν τη συμμετοχή των γυναικών στο δημόσιο βίο. Είμαστε επίσης το πρώτο σώμα του Συμβουλίου της Ευρώπης που εφαρμόσαμε ποσοστώσεις για την ισορροπημένη αντιπροσώπευση μεταξύ των μελών μας”.
“Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι Τοπικές και Περιφερειακές Αρχές θα αναλάβουν δράση, για παράδειγμα, δημιουργώντας μηχανισμούς για κατάθεση παραπόνων και διαμαρτυριών εντός των διοικήσεών τους, αναπτύσσοντας μηχανισμούς συμβουλών και εισάγοντας κώδικες συμπεριφοράς που απαγορεύουν το σεξιστικό λόγο και τη σεξιστική παρενόχληση σε δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια”.
“Το τοπικό επίπεδο είναι η πρώτη βαθμίδα εισόδου στην πολιτική για πολλές γυναίκες και είναι απαράδεκτο πολλές γυναίκες να αποφασίζουν να εγκαταλείψουν την πολιτική λόγω σεξισμού ή βίας. Μέρα με τη μέρα, πρέπει να δουλέψουμε στην κατεύθυνση της συστηματικής εξάλειψης της βίας κατά των γυναικών σε τοπικό επίπεδο. Η σημερινή Παγκόσμια Ημέρα είναι απλά μια υπενθύμιση του δρόμου που έχουμε να διανύσουμε και της επείγουσας ανάγκης να κινηθούμε προς την κατεύθυνση αυτή”.
25 Νοεμβρίου σήμερα, «Διεθνής Ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών», ημέρα επαγρύπνησης και δράσης για όλες τις επόμενες ημέρες του έτους. Στη χώρα μας μετρήσαμε τη χρονιά αυτή, μέχρι στιγμής, 21 γυναίκες δολοφονημένες από τα χέρια συζύγων, συντρόφων, γιων, συγγενών ανδρών. Την περσινή 30. 19 το 2020….
Επίσημη, πλέον, και συστηματική η καταγραφή τους, που μέχρι πρόσφατα καλύπτονταν μέσα στις γενικές ανθρωποκτονίες στα «εγκλήματα πάθους», στα «εγκλήματα τιμής» , της « κακιάς στιγμής» και ξεπλένονταν από την κοινωνία και τη δικαιοσύνη. Απόκτησαν όνομα. «ΓΥΝΑΙΚΟΚΤΟΝΙΑ».
Ακραία μορφή έμφυλης βίας με βασικό κίνητρο το φύλο του θύματος, ή/και την άρνηση συμμόρφωσής στα πατριαρχικά προτάγματα, μια άρνηση που επιτάσσει την τιμωρία του με τον πιο ακραίο τρόπο. Περιλαμβάνει κάθε είδους σεξιστική δολοφονία, ανεξάρτητα από το αν προκαλείται από μισογυνισμό, από σεξουαλική ευχαρίστηση ή από την αίσθηση της κυριαρχίας επί των γυναικών. Πρόκειται για συγκεκριμένη πατριαρχική, σεξιστική πολιτική με εργαλείο τη δολοφονία.
Η βία κατά των γυναικών δεν έχει γεωγραφικά ή ταξικά χαρακτηριστικά. Στόχος της είναι η ελευθερία, η αξιοπρέπεια, η σωματική ακεραιότητα, συχνά και η ίδια η ζωή της γυναίκας. Φυσικό περιβάλλον της οι κλειστές πόρτες και δύναμή της η σιωπή και η ανοχή.
Χρειάζεται να διανύσουμε δρόμο για την εξάλειψή των αιτιών που αναπαράγουν το φαινόμενο. Να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε ποιο σύστημα παράγει και συντηρεί και να μην τη χρησιμοποιούμε αόριστα, σαν να μην έχει ιστορία ή σαν να μη δημιουργεί διακρίσεις. Πρέπει να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε γιατί δολοφονούν οι άνδρες τις γυναίκες, χωρίς να εξηγούμε εγκληματικές συμπεριφορές με τις εύκολες δικαιολογίες της οικονομικής κρίσης, του εγκλεισμού λόγω καραντίνας, της ανεργίας, του αλκοολισμού κ.ο.κ.
Χρειάζεται προσπάθεια για να γκρεμιστούν τα έμφυλα στερεότυπα, οι προκαταλήψεις και ο στιγματισμός του θύματος. Χρειάζεται διαμόρφωση ενός θεσμικού πλαισίου προσανατολισμένου στις αρχές της ισότητας των φύλων και πολιτικές ενδυνάμωσης των γυναικών σε όλους τους τομείς. Είναι κρίσιμο, επίσης, να δημιουργηθεί ένα υποστηρικτικό περιβάλλον για τις γυναίκες που υφίστανται κακοποίηση.
Στην πόλη μας λειτουργεί Ξενώνας Φιλοξενίας Γυναικών Θυμάτων Βίας με ανάγκη άμεσης συμπληρωματικής ενίσχυσης ενός Συμβουλευτικού Κέντρου, ώστε να παρέχεται πρωτοβάθμια βοήθεια, ενημέρωση και καθοδήγηση στις κακοποιημένες γυναίκες, αίτημα που προώθησα και κοινοβουλευτικά χωρίς να έχει υπάρξει απάντηση από το αρμόδιο Υπουργείο.
Επιμένουμε πως η αναγνώριση στον ποινικό κώδικα του εγκλήματος εις βάρος των γυναικών ως γυναικοκτονία σοβαρό μέτρο αποτροπής. Συντασσόμαστε με την απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου να συμπεριληφθεί η βία με βάση το φύλο ως έγκλημα στο ευρωπαϊκό δίκαιο και να θεσπιστεί μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή οδηγία για την καταπολέμηση της έμφυλης βίας.
Η ενδοοικογενειακή βία, που δυστυχώς πολλές φορές εξελίσσεται και σε γυναικοκτονία, είναι υπόθεση που μας αφορά όλους και δεν πρέπει να θυμόμαστε μόνο επετειακά, κάθε 25η Νοέμβρη…
Σήμερα και κάθε μέρα στεκόμαστε δίπλα στη γυναικά που πέφτει θύμα της βίας.
ΚΑΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΙΑ
ΚΑΜΙΑ ΑΝΟΧΗ
Η 25η Νοεμβρίου έχει οριστεί ως Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, ως μια προσπάθεια ευαισθητοποίησης και υπενθύμισης για το φαινόμενο της έμφυλης βίας. Ένα φαινόμενο, το οποίο είναι υπαρκτό, συμβαίνει δίπλα μας, κοντά μας και μάλιστα με ιδιαίτερη σφοδρότητα.
Η αύξηση των καταγγελιών για περιστατικά βίας κατά των γυναικών, η προσπάθεια που γίνεται και τα βήματα προόδου για να σπάσει ο κύκλος της σιωπής, εξαιτίας και της γιγάντωσης του κινήματος MeToo και των θαρραλέων γυναικών που στάθηκαν πρωτοπόρες για να σπάσει ο κύκλος της σιωπής, είναι βήματα προόδου, ενθάρρυνσης αλλά δεν είναι αρκετά. Η έμφυλη βία, παρότι καθημερινή εν πολλοίς, παραμένει "αόρατη".
Κι όμως, παρά την σιωπή, τα στοιχεία είναι συντριπτικά: Συγκεκριμένα, στη χώρα μας σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ. ήδη στο πρώτο 10μηνο του 2022 οι γυναικοκτονίες ανήλθαν στις 16, στην παιδική κακοποίηση το πρώτο 8μηνο του 2022 έχουν καταγραφεί 299 υποθέσεις ανήλικων θυμάτων, εκ των οποίων τα 244 είναι κορίτσια. Η Διεθνής Αμνηστία σε έκθεσή της το 2021 αναφέρει ότι 1 στις 22 γυναίκες άνω των 15 ετών έχει υποστεί βιασμό και οι αριθμοί αυξάνονται περαιτέρω για όσες έχουν υποστεί μια μορφή σεξουαλικής παρενόχλησης. Δυστυχώς όμως μόλις ένα 10% των γυναικών θυμάτων καταγγέλλει τη φρίκη που έχει υποστεί.
Τα περιστατικά βίας, ξυλοδαρμών, βιασμών και σεξουαλικής παρενόχλησης σε χώρους δημόσιους, κοινωνικής συνάθροισης, οικογένειας και εργασίας συνθέτουν μια φρικιαστική πραγματικότητα. Στις περισσότερες περιπτώσεις χρειάζεται χρόνος και ψυχολογική ενίσχυση και βοήθεια των θυμάτων για να σταθούν στα πόδια τους και να καταγγείλουν, έστω και αργά, τη φρίκη που έζησαν.
Η έμφυλη βία παρουσιάζει σημαντική άνοδο και πρέπει να δούμε το πρόβλημα κατάματα. Να αναμετρηθούμε με το τέρας και να πάρουμε πρωτοβουλίες για να αναστραφεί η κατάσταση. Πρωτοβουλίες στην κοινωνία, στην εκπαίδευση, στη δικαιοσύνη. Είναι στο χέρι μας να σηκώσουμε το πέπλο της σιωπής και να σταλάξουμε στις ψυχές των παιδιών που μεγαλώνουμε τις έννοιες της ισότητας, του σεβασμού, της συντροφικότητας, της εμπιστοσύνης. Μπορούμε να συμβάλουμε στην πάταξη των πατριαρχικών καταλοίπων, να βάλουμε στο περιθώριο συμπεριφορές βίας και δεσποτισμού.
Αν η κοινωνία μας μπορεί να κάνει ένα βήμα μπροστά, αυτό θα συμβεί μόνο σε ισότιμο βηματισμό όλων των φύλων, όλων των πολιτών. Το MeeToo έκανε την αρχή, αλλά δεν αρκεί. Η Πολιτεία οφείλει να θέσει εκείνο το αδιάβλητο πλαίσιο που θα διαλύσει το σκοτάδι αιώνων και θα ρίξει φως στα κυριαρχικά δικαιώματα σεβασμού στη ζωή, στο δικαίωμα στην έκφραση, στην σεξουαλικότητα, στην ελευθερία. Θα πρέπει η γυναικοκτονία να θεσπιστεί ως ιδιώνυμο αδίκημα, προκειμένου να αυστηροποιηθεί η ποινή και να οριστούν δυσμενέστερες χρονικές προϋποθέσεις για την υφ’όρων αποφυλάκιση.
Είναι εντέλει στο χέρι όλων μας να παραδώσουμε στα παιδιά μας μια κοινωνία που το "ΟΧΙ" θα είναι βασικό δικαίωμα και η κακοποίηση και οι προσβολές δακτυλοδεικτούμενες εξαιρέσεις. Γιατί εντέλει η αξιοπρέπεια των γυναικών και ο σεβασμός που αξίζουν είναι ζήτημα θεμελιώδους ανθρωπίνου δικαιώματος. Αν ως κοινωνία δεν το καταλάβουμε, αν δεν το κάνουμε καθημερινή πρακτική μας έχουμε αποτύχει οικτρά.
Γι` αυτό η 25η Νοεμβρίου, δεν πρέπει να αποτελεί άλλη μια ημέρα επετειακών λόγων και υποσχέσεων, άλλη μια υποχρεωτική υπενθύμιση όσων δεν έχουμε πράξει κι όσων οφείλουμε να κάνουμε, αλλά μια ημέρα που σηματοδοτεί την επίμονη προσήλωσή μας σε ένα διαρκές μέτωπο αγώνα για την εξάλειψη κάθε μορφής βίας κατά των γυναικών.
Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία πλοήγησης και να αναλύουμε την επισκεψιμότητα της ιστοσελίδας μας. Με την παραμονή σας στην ιστοσελίδα, αποδέχεστε τη χρήση cookies όπως αυτή περιγράφεται στην Πολιτική Cookies ΟΚ
